İşlerin Geleceği 2025
Dünya Ekonomik Forumu 2025 raporu:
Dijital erişimin genişletilmesinin, hem teknolojiyle ilgili eğilimler hem de genel olarak en dönüştürücü eğilim olması bekleniyor; işverenlerin %60’ı bunun 2030 yılına kadar işlerini dönüştürmesini bekliyor. Teknolojilerdeki ilerlemelerin, özellikle yapay zeka ve bilgi işleme (%86); robotik ve otomasyon (%58); ve enerji üretimi, depolama ve dağıtımı (%41) da dönüştürücü olması bekleniyor. Bu eğilimlerin işler üzerinde farklı bir etkiye sahip olması, hem en hızlı büyüyen hem de en hızlı azalan rolleri yönlendirmesi ve yapay zeka ve büyük veri, ağlar ve siber güvenlik ve teknolojik okuryazarlık gibi teknolojiyle ilgili becerilere olan talebi artırması bekleniyor; bunların en hızlı büyüyen üç beceri olması bekleniyor.
Yaşam maliyetinin artması, genel olarak ikinci en dönüştürücü eğilim olarak sıralanıyor ve ekonomik koşullarla ilgili en önemli eğilim; küresel enflasyonda beklenen düşüşe rağmen işverenlerin yarısı bunun 2030 yılına kadar işlerini dönüştürmesini bekliyor. Genel ekonomik yavaşlama da daha az ölçüde akıllarda kalıyor ve işletmelerin %42’sini dönüştürmesi bekleniyor. Enflasyonun 2030 yılına kadar net iş yaratma açısından karışık bir görünüme sahip olması beklenirken, daha yavaş büyümenin küresel olarak 1,6 milyon işi yerinden etmesi bekleniyor. İş yaratma üzerindeki bu iki etkinin yaratıcı düşünme ve dayanıklılık, esneklik ve çeviklik becerilerine olan talebi artırması bekleniyor.
İklim değişikliğinin azaltılması genel olarak üçüncü en dönüştürücü eğilimdir ve yeşil geçişle ilgili en önemli eğilimdir; iklim değişikliğine uyum ise işverenlerin sırasıyla %47 ve %41’i ile altıncı sırada yer almaktadır ve bu eğilimlerin önümüzdeki beş yıl içinde işlerini dönüştürmesini beklemektedir. Bu, yenilenebilir enerji mühendisleri, çevre mühendisleri ve elektrikli ve otonom araç uzmanları gibi rollere olan talebi artırmaktadır; bunların hepsi en hızlı büyüyen 15 iş arasındadır. İklim eğilimlerinin ayrıca,ilk kez İşlerin Geleceği Raporu’nun en hızlı büyüyen 10 becerisi listesine giren çevre yöneticiliğine daha fazla odaklanmayı sağlaması beklenmektedir.
İki demografik değişimin küresel ekonomileri ve işgücü piyasalarını dönüştürdüğü giderek daha fazla görülüyor: yaşlanan ve azalan çalışma çağındaki nüfus, ağırlıklı olarak yüksek gelirli ekonomilerde ve genişleyen çalışma çağındaki nüfus, ağırlıklı olarak düşük gelirli ekonomilerde. Bu eğilimler yetenek yönetimi, öğretim ve mentorluk ile motivasyon ve öz farkındalık becerilerine olan talebin artmasına neden oluyor. Yaşlanan nüfuslar hemşirelik profesyonelleri gibi sağlık hizmetleri işlerinde büyümeyi yönlendirirken, büyüyen çalışma çağındaki nüfuslar yüksek öğretim öğretmenleri gibi eğitimle ilgili mesleklerde büyümeyi teşvik ediyor.
Jeoekonomik parçalanma ve jeopolitik gerginliklerin önümüzdeki beş yıl içinde ankete katılan kuruluşların üçte birinde (%34) iş modeli dönüşümünü yönlendirmesi bekleniyor. Küresel işverenlerin beşte birinden fazlası (%23), ticaret ve yatırım üzerindeki artan kısıtlamaların yanı sıra sübvansiyonlar ve endüstriyel politikaları (%21) faaliyetlerini şekillendiren faktörler olarak tanımlıyor. Katılımcıların bu eğilimlerin en dönüştürücü olmasını beklediği hemen hemen tüm ekonomiler, Amerika Birleşik Devletleri ve/veya Çin ile önemli ticarete sahip. Jeoekonomik eğilimlerin işlerini dönüştürmesini bekleyen işverenlerin ayrıca operasyonlarını kıyıya taşıma – ve hatta kıyıya çekme – olasılıkları daha yüksek. Bu eğilimler, güvenlikle ilgili iş rollerine olan talebi artırıyor ve ağ ve siber güvenlik becerilerine olan talebi artırıyor. Ayrıca dayanıklılık, esneklik ve çeviklik becerileri ile liderlik ve sosyal etki gibi diğer insan merkezli becerilere olan talebi de artırıyor.
Future of Jobs Anketi katılımcılarının paylaştığı öngörülerden yola çıkarak, 2025-2030 dönemindeki mevcut eğilimlere göre yapısal işgücü piyasası dönüşümü nedeniyle iş yaratma ve yok etme, bugünün toplam işlerinin %22’sine denk gelecektir. Bunun, bugünün toplam istihdamının %14’üne eşdeğer yeni işlerin yaratılmasını, yani 170 milyon işi gerektirmesi bekleniyor. Ancak, bu büyümenin mevcut işlerin %8’ine (veya 92 milyona) eşdeğer bir yer değiştirmeyle dengelenmesi ve toplam istihdamın %7’si veya 78 milyon iş ile sonuçlanması bekleniyor.
Ön saflardaki iş rollerinin mutlak hacim açısından en büyük büyümeyi görmesi ve Çiftlik İşçileri, Teslimat Sürücüleri, İnşaat İşçileri, Satış Elemanları ve Gıda İşleme İşçileri’ni içermesi bekleniyor. Hemşirelik Profesyonelleri, Sosyal Hizmet ve Danışmanlık Profesyonelleri ve Kişisel Bakım Yardımcıları gibi bakım ekonomisi işlerinin de önümüzdeki beş yıl içinde Üçüncül ve Ortaöğretim Öğretmenleri gibi Eğitim rolleriyle birlikte önemli ölçüde büyümesi bekleniyor.
Teknolojiyle ilgili roller, Büyük Veri Uzmanları, Fintech Mühendisleri, Yapay Zeka ve Makine Öğrenmesi Uzmanları ve Yazılım ve Uygulama Geliştiricileri dahil olmak üzere yüzdelik olarak en hızlı büyüyen işlerdir. Otonom ve Elektrikli Araç Uzmanları, Çevre Mühendisleri ve Yenilenebilir Enerji Mühendisleri dahil olmak üzere yeşil ve enerji geçiş rolleri de en hızlı büyüyen roller arasında yer almaktadır.
Büro ve Sekreterlik Çalışanları – Kasiyerler ve Bilet Görevlileri ve İdari Asistanlar ve Yönetici Sekreterler dahil – mutlak sayılarda en büyük düşüşü görmeleri bekleniyor. Benzer şekilde, işletmeler en hızlı düşüş gösteren rollerin Posta Hizmeti Görevlileri, Banka Gişe Görevlileri ve Veri Giriş Görevlileri olmasını bekliyor.
Ortalama olarak, çalışanlar mevcut beceri setlerinin beşte ikisinin (%39) 2025-2030 döneminde dönüştürüleceğini veya güncelliğini yitireceğini bekleyebilirler. Ancak, bu “beceri istikrarsızlığı” ölçüsü, 2023’te %44’ten ve pandemi sonrasında 2020’de %57’lik yüksek bir noktadan, raporun önceki sürümlerine kıyasla yavaşladı. Bu bulgu, raporun 2023 sürümündeki %41’e kıyasla, çalışanların artan bir oranının (%50) eğitim, yeniden beceri edinme veya beceri geliştirme önlemlerini tamamlamasından kaynaklanıyor olabilir.
Analitik düşünme, işverenler arasında en çok aranan temel beceri olmaya devam ediyor; 10 şirketten yedisi bunu 2025’te olmazsa olmaz olarak görüyor. Bunu, liderlik ve sosyal etkiyle birlikte dayanıklılık, esneklik ve çeviklik takip ediyor.
Yapay zeka ve büyük veri, en hızlı büyüyen beceriler listesinde başı çekerken, bunları yakından ağlar ve siber güvenlik ile teknoloji okuryazarlığı takip ediyor . Bu teknolojiyle ilgili becerileri tamamlayan yaratıcı düşünme , dayanıklılık, esneklik ve çeviklik , merak ve yaşam boyu öğrenmenin de 2025-2030 döneminde önemini artırmaya devam etmesi bekleniyor. Buna karşılık, el becerisi, dayanıklılık ve hassasiyet, beceri talebinde belirgin net düşüşlerle öne çıkıyor ve katılımcıların %24’ü bunların öneminde bir düşüş öngörüyor.
Küresel iş sayılarının 2030’a kadar artması öngörülürken, büyüyen ve azalan roller arasındaki mevcut ve ortaya çıkan beceri farklılıkları mevcut beceri boşluklarını daha da kötüleştirebilir. Büyüyen işleri azalan işlerden ayıran en belirgin becerilerin dayanıklılık, esneklik ve çeviklik; kaynak yönetimi ve operasyonlar; kalite kontrolü; programlama ve teknolojik okuryazarlık olması bekleniyor.
Bu gelişen beceri talepleri göz önüne alındığında, ihtiyaç duyulması beklenen işgücünün beceri geliştirme ve yeniden beceri kazandırma ölçeği önemli olmaya devam ediyor: Dünya işgücü 100 kişiden oluşsaydı, 59’unun 2030 yılına kadar eğitime ihtiyacı olurdu. İşverenler, bunlardan 29’unun mevcut rollerinde becerilerinin geliştirilebileceğini ve 19’unun becerilerinin geliştirilebileceğini ve kuruluşlarının başka bir yerinde yeniden görevlendirilebileceğini öngörüyor. Ancak, 11’inin ihtiyaç duyulan yeniden beceri veya beceri geliştirmeyi alması pek olası değil ve bu da istihdam beklentilerini giderek daha fazla riske sokuyor.
Beceri boşlukları, Future of Jobs Anketi katılımcıları tarafından kategorik olarak iş dönüşümüne yönelik en büyük engel olarak kabul ediliyor ve işverenlerin %63’ü bunları 2025-2030 döneminde büyük bir engel olarak tanımlıyor. Buna göre, ankete katılan işverenlerin %85’i işgücünün becerilerini artırmayı önceliklendirmeyi planlıyor, işverenlerin %70’i yeni becerilere sahip personel almayı, %40’ı becerileri daha az alakalı hale geldikçe personel azaltmayı ve %50’si personeli azalan rollerden büyüyen rollere geçirmeyi planlıyor.
Çalışan sağlığı ve refahını desteklemenin yetenek çekmede en önemli odak noktası olması bekleniyor ve ankete katılan işverenlerin %64’ü bunu yetenek bulunabilirliğini artırmak için temel bir strateji olarak tanımlıyor. Yetenek ilerlemesini ve terfisini iyileştirmenin yanı sıra etkili yeniden beceri edinme ve beceri geliştirme girişimleri de yetenek çekme için yüksek potansiyel taşıyor olarak görülüyor. Yeniden beceri edinme ve beceri geliştirme için fon sağlanması ve sağlanması, yetenek bulunabilirliğini artırmak için en çok memnuniyetle karşılanan iki kamu politikası olarak görülüyor.
İşlerin Geleceği Anketi ayrıca çeşitlilik, eşitlik ve kapsayıcılık girişimlerinin benimsenmesinin artmaya devam ettiğini tespit etti. Çeşitli yetenek havuzlarından yararlanarak yetenek mevcudiyetini genişletme potansiyeli, iki yıl öncesine göre (%10) dört kat daha fazla işveren (%47) tarafından vurgulanıyor. Çeşitlilik, eşitlik ve kapsayıcılık girişimleri daha yaygın hale geldi ve işverenlerin %83’ü böyle bir girişimin yürürlükte olduğunu bildirirken, 2023’te bu oran %67 idi. Bu tür girişimler, %96’lık bir katılım oranıyla Kuzey Amerika merkezli şirketler ve 50.000’den fazla çalışanı olan işverenler (%95) arasında özellikle popülerdir.
2030 yılına kadar, işverenlerin yarısından biraz fazlası (%52) gelirlerinin daha büyük bir kısmını ücretlere ayırmayı öngörüyor ve yalnızca %7’si bu payın düşmesini bekliyor. Ücret stratejileri, öncelikle ücretleri çalışanların üretkenliği ve performansıyla uyumlu hale getirme ve yetenek ve becerileri elde tutmak için rekabet etme hedefleri tarafından yönlendiriliyor. Son olarak, işverenlerin yarısı işlerini yapay zekaya yanıt olarak yeniden yönlendirmeyi planlıyor, üçte ikisi belirli yapay zeka becerilerine sahip yetenekleri işe almayı planlıyor ve %40’ı yapay zekanın görevleri otomatikleştirebileceği iş gücünü azaltmayı öngörüyor
Çeviren
Pelin Temelli/Kaynak/
Dünya-Ekonomik-Forumu
