Yöneticiyi Yöneten Unsurlar
Bir yöneticinin yönetimini (yani, bir yöneticinin nasıl yöneticilik yaptığını ve neyin onu etkilediğini) yöneten veya etkileyen birçok unsur vardır. Bu unsurları hem yöneticinin kendisinden kaynaklanan içsel faktörler hem de yöneticinin içinde bulunduğu çevreden kaynaklanan dışsal faktörler olarak iki ana başlık altında inceleyebiliriz:
- Yöneticinin İçsel Faktörleri (Yetkinlikler ve Özellikler)
Bu faktörler, yöneticinin sahip olduğu bilgi, beceri, tutum ve kişisel özelliklerdir:
- Liderlik Yeteneği:
- Vizyon Belirleme: Şirketin geleceğine dair net bir resim çizebilme ve bu vizyonu ekibine aktarabilme.
- İlham Verme ve Motive Etme: Çalışanları hedeflere ulaşma konusunda heveslendirme, potansiyellerini ortaya çıkarma.
- Güven Oluşturma: Şeffaflık, dürüstlük ve tutarlılıkla çalışanların güvenini kazanma.
- Mentorluk ve Gelişim: Ekip üyelerinin kişisel ve profesyonel gelişimine destek olma.
- İletişim Becerileri:
- Etkin Dinleme: Çalışanların, paydaşların ve müşterilerin görüşlerini anlama ve değer verme.
- Açık ve Anlaşılır Konuşma/Yazma: Bilgiyi net bir şekilde aktarma, beklentileri belirginleştirme.
- Geri Bildirim Verme ve Alma: Yapıcı geri bildirimler sunma ve kendi gelişim alanları için geri bildirimleri kabul etme.
- Müzakere ve İkna: Farklı tarafları ortak bir noktada buluşturabilme.
- Karar Alma ve Problem Çözme Yeteneği:
- Analitik Düşünme: Karmaşık sorunları analiz etme, temel nedenleri belirleme ve veriye dayalı kararlar alma.
- Hızlı ve Etkin Karar Alma: Belirsizlik altında bile doğru ve zamanında kararlar verebilme.
- Risk Yönetimi: Kararların potansiyel risklerini değerlendirme ve bunlara karşı önlem alma.
- Yaratıcılık ve İnovasyon: Sorunlara alışılmışın dışında, yenilikçi çözümler üretebilme.
- Organizasyon ve Delegasyon Becerileri:
- Planlama: Hedefleri belirleme, stratejiler geliştirme ve bu hedeflere ulaşmak için yol haritaları çizme.
- Görev Atama: Çalışanların yetkinliklerine uygun görevleri belirleme ve yetkilendirme.
- Zaman Yönetimi: Kendi iş yükünü ve ekibin zamanını etkin yönetme.
- Kaynak Yönetimi: İnsan, finansal ve materyal kaynaklarını en verimli şekilde kullanma.
- Finansal ve İş Anlayışı:
- Finansal Okuryazarlık: Bütçeleri yönetme, maliyetleri anlama ve şirketin finansal performansını yorumlama.
- Pazar Bilgisi: Sektör trendlerini, müşteri ihtiyaçlarını ve rekabet dinamiklerini anlama.
- Operasyonel Bilgi: Şirketin günlük operasyonlarını ve süreçlerini anlama.
- Duygusal Zeka ve Empati:
- Öz Farkındalık: Kendi güçlü ve zayıf yönlerini, duygularını anlama.
- Empati: Çalışanların duygusal ihtiyaçlarını anlama ve onlara uygun çözümler sunma.
- Stres Yönetimi: Baskı altında soğukkanlı kalabilme ve stresi yapıcı bir şekilde yönetebilme.
- Çatışma Yönetimi: Ekip içindeki veya diğer departmanlarla yaşanan anlaşmazlıkları çözebilme.
- Sürekli Öğrenme ve Adaptasyon:
- Gelişime Açıklık: Yeni bilgilere, teknolojilere (örn. Yapay Zeka) ve yöntemlere açık olma.
- Esneklik: Değişen koşullara ve durumlara hızlı bir şekilde uyum sağlama.
- Öz Eleştiri: Kendi hatalarından ders çıkarabilme ve sürekli iyileştirme arayışında olma.
- Dışsal Faktörler (Çevre ve Kurumsal Yapı)
Yöneticinin içinde bulunduğu kurumsal ve dış çevre de onun yönetimini doğrudan etkiler:
- Kurumsal Kültür:
- Şeffaflık ve Güven Ortamı: Şirket içindeki açık iletişim ve güven seviyesi.
- İnovasyon ve Risk Alma Kültürü: Yeni fikirlerin ve denemelerin ne kadar desteklendiği.
- Performans ve Geri Bildirim Kültürü: Performansın nasıl ölçüldüğü ve geri bildirim mekanizmalarının etkinliği.
- Çeşitlilik, Eşitlik ve Kapsayıcılık (ÇEK): Şirketin tüm çalışanlara eşit fırsatlar sunma ve kapsayıcı bir ortam yaratma taahhüdü.
- Organizasyon Yapısı:
- Hiyerarşi ve Yetki Devri: Şirket içindeki hiyerarşik yapı ve yöneticinin sahip olduğu yetki alanı.
- Koordinasyon Mekanizmaları: Departmanlar arası işbirliğinin nasıl sağlandığı.
- Kontrol Alanı: Bir yöneticinin doğrudan yönettiği ast sayısı.
- Şirket Stratejisi ve Hedefleri:
- Yöneticinin kararları ve eylemleri, şirketin genel stratejisi ve misyonuyla uyumlu olmak zorundadır. Net hedefler, yöneticinin odaklanmasını kolaylaştırır.
- Tedarik Zinciri ve Paydaşlar:
- Tedarikçiler, müşteriler, iş ortakları, hissedarlar ve diğer dış paydaşlarla olan ilişkiler, yöneticinin kararlarını ve yönetim tarzını etkiler.
- Teknoloji ve Dijitalleşme:
- Şirketin kullandığı teknolojik altyapı ve dijitalleşme düzeyi (örn. yapay zeka sistemleri), yöneticinin süreçleri nasıl yönettiğini ve verimliliği nasıl artırdığını belirler.
- Yasal ve Etik Çerçeve:
- Şirketin faaliyet gösterdiği sektördeki yasal düzenlemeler, etik kurallar ve standartlar, yöneticinin sorumluluklarını ve karar alma süreçlerini sınırlar ve yönlendirir.
- Ekonomik ve Sosyal Çevre:
- Genel ekonomik durum, sektörel dalgalanmalar, iş gücü piyasasındaki değişimler ve toplumsal beklentiler, yöneticinin stratejilerini ve operasyonel kararlarını etkiler.
Bu içsel ve dışsal unsurların dengeli bir şekilde yönetilmesi, bir yöneticinin başarısının temelini oluşturur. Başarılı bir yönetici, bu unsurları bir bütün olarak ele almalı ve sürekli olarak kendini ve çevresini bu doğrultuda geliştirmelidir.
Bir yöneticinin kararlarını almasın’da saydığımız faktörlerin dışında ki bu sayılan faktörler global unsurlardır;bunların dışında yaşadığı ülke ekonomik yapısı,toplumsal sosyo-ekonomik faktörler,geleneksel zihniyet,sektörel alışkanlıklar gibi unsurlar belirleyici yönlendirmeler oluşturur.
Seminer başlıklarımız süreçte farklı yazılarımızla devam edecektir sayın okurlarımız.
